top of page

Lección

cinco

 

ADVERBIOS:

 

La función del adverbio es detallar dónde cómo se realizan la acción.

 

 ADVERBIOS DE  LUGAR:

 

kuentla  =  fuera.

 

tlajtek  =  dentro.

 

uejka   =   lejos.

 

sanikan   =   cerca.

 

oseka   =   en otra parte.

 

ompauits   =   allá  viene.

 

nikan ka   =  aquí esta  o   aquí hay.

 

ompa tekitis  =   allá trabajas.

 

napa timauiltia   =   allá juegas.

 

tlalpak  ka   in miston  (me)   =  arriba esta el gato. 

Al agregar (me) se dice en plural (s)

Es decir : tlalpak  ka in mistonme =   arriba están  los gatos.

 

tlalpak ka in sitlali  (me)  =  arriba esta la estrella  (s)

 

inauak  =  junto al lado.

 

 

ADVERBIOS DE TIEMPO:

 

yaloa

yala          =   ayer

yalua

 

 

yeuiptla  =  antier.

 

mostla

                      =  mañana.

kualkan

 

uiptla    =   pasado mañana.

 

mostle   =   todo los días.

 

axa   =   hoy

 

axcan =  ahora.

 

niman  =  luego.

 

 

satepa

                  =   después.

saniman

 

 

amokeman

ayik

aik                    =  nunca.

 

 

yojyouali   = cada noche.

 

ouejka   =     se tardo.

 

ye  uejka  = hace tiempo.

 

nochipa  =  siempre.

 

semijkak   =  eternamente.

 

achto   =  tiempo atrás.

 

oksepa  =  otra vez.

 

miekpa  =  muchas veces.

 

okachto  = primero.

 

kualkan  =   temprano.

 

tlajko tonal  =  medio día.

 

tiotlak  =   tarde.

 

youak   =   en la noche.

 

tlajkoyoal  =   a media noche.

 

ijsi   =  muy de madrugada.

 

mostla xi meua  ijsi      =   mañana levántate muy temprano.

(Donde xi es el indicativo)

 

 

 

 

 

bottom of page